Canh chua là một món ăn vô cùng dễ nấu, dễ ăn và đặc biệt là mọi người ai cũng đều yêu thích. Thế nhưng, hương vị món canh chua của cả 3 miền Bắc – Trung – Nam lại rất khác nhau, chúng tạo nên một giá trị văn hóa ẩm thực rất riêng của mỗi vùng miền. Mỗi khu vực đều có một nguyên liệu riêng để hòa quyện lại tạo thành món canh chua với một chút vị cay, chua, mặn, ngọt vô cùng kích thích. Cùng với wcolditz phá nét văn hóa ẩm thực 3 miền qua món canh chua trong bài viết dưới đây nhé!
Khám phá nét văn hóa nổi bật của 3 miền trong món canh chua
Món canh chua miền Bắc thanh thanh, hương thơm dịu nhẹ
Canh chua miền Bắc được nêm nếm gia vị rất chừng mực. Nó mang đậm chất tinh tế từ bao đời nay của ẩm thực Kinh Kỳ. Vị chua trong canh thường được tạo bởi những loại trái cây đặc trưng. Cụ thể như me, khế, sấu, và các gia vị lên men tự nhiên như giấm, mẻ…
Người đầu bếp thường tự tay làm những mẻ giấm bỗng thật thơm ngon vừa vị. Họ nêm không quá nồng cũng không quá nhạt để chế biến canh chua của mình. Công đoạn nấu canh chua cũng phức tạp và tỉ mỉ hệt như các món ăn khác của xứ Bắc. Trái chua có đủ vị chua như cà chua, thơm, khế, me. Nhưng nó được ưa chuộng hơn cả là một vài loại quả đặc trưng trong vùng như tai chua, sấu, đọc, chanh cốm.
Vị chua của chanh cốm lại được dùng để điểm tô cho các món canh. Nó được nấu từ trứng cá, trứng tôm cua cuối mùa giá rét cho thêm hấp dẫn. Phổ biến nhất là các loại cá sông ngon lành tươi mát. Điển hình như hoặc tôm, tép loại nhỏ. Đặc biệt ở miền Bắc còn có món riêu như một phiên bản sáng tạo của canh chua.
Người Bắc cho ít ớt và không cho đường vào món canh. Bởi họ thích vị chua ngọt nhẹ nhàng tự nhiên. Canh sấu được xem là món canh chua theo mùa hạng nhất của Hà Nội. Mùa hạ là mùa sấu, trời nắng gay gắt. Nên họ chỉ cần thấy tô canh chua sấu và vài quả cà muối xổi. Thì cái nóng bức như được vơi đi một nửa.
Canh chua miền Trung thơm thơm hòa hợp vị chát rất đặc biệt
Vị chua trong ẩm thực miền Trung phổ biến nhất là khế, thơm (dứa), cà chua, quả tai chua, dưa cải. Bên cạnh chất chua luôn có lẫn thêm chút ngòn ngọt. Vị thơm thơm hòa hợp một cách đặc trưng cùng vị chát rất đặc biệt của miền Trung.
Nguyên liệu nấu canh chua của vùng đất hẹp ven biển là hải sản. Nên chát là thứ vị cần thiết vừa để át mùi tanh. Nó vừa để dung hòa vị chua gắt, mà khi kết hợp lại. Hai vị này có thêm chút ngọt hậu rất đặc biệt cho món ăn.
Ngoài ra, những loại rau quả muối lên men như măng ngâm chua, dưa cải, cà muối, rau muống muối. Nó cũng tạo thành những vị nấu chua cho tô canh miền Trung. Gây thèm nhất có lẽ là nhút, vốn được xem là món ăn nhà nghèo. Vào những mùa thóc cao gạo kém hay ngập lụt trắng đồng. Nhút kết hợp với thực phẩm nào cũng có thể tạo thành món canh chua ngon. Nó được kết hợp từ mớ tép, hến xúc dưới cồn. Hay sang hơn là thịt ba chỉ hay thịt bò bằm nhuyễn, nêm bằng rau răm. Và như bao món ăn miền Trung khác, canh chua xứ này không bao giờ thiếu vị cay của ớt. Tô canh tuy đơn giản, nhưng cũng đủ vị chua, cay, mặn, ngọt, béo, bùi.
Món canh chua miền Nam được tạo từ những nguyên liệu vô cùng dân dã
Trong việc đối phó với mùa nắng. Người dân Nam bộ có lẽ thuộc hàng dày dạn hơn với món ăn chống nắng đầy chất chua. Vị chua của ẩm thực Nam bộ thường được tạo ra từ những sản vật phong phú. Nó có trong vùng đất này như cà chua, thơm, me, khế, chùm ruột, chanh, trái giác, trái bần, me đất hoa vàng. Chỉ cần có con cá và rau xanh là có thể cho ra đời trăm thứ canh, chục thứ lẩu.
Vị chua Nam bộ được tạo từ những loại trái dân dã. các trái như trái giác, trái bần, chùm ruột vốn mọc hoang bờ bãi khắp nơi. Mùa cá đồng rộ, hái trái bần, trái giác chín về cho vào nước sôi dằm ra. Nó kết hợp cùng với bông so đũa, điên điển là có được nồi canh chua ngọt lành. Vùng đất này cũng phong phú các loại lá chua như lá giang, lá me, lá giấm… hợp với những người thích vị chua thanh nhẹ.
Canh chua thịt gà lá giang là món ăn được người thành thị ưa chuộng. Nó có vị chua đằm thắm không gắt. Lá giấm thường được nấu với tôm đất hay cá chốt, cá linh khi rộ mùa, thịt thơm và béo ngậy. Có khi nó còn ôm bụng trứng căng phồng thật ngon. Từ nồi canh chua, người dân Nam bộ phát triển thành món lẩu chua. Nó cốt để ăn được nhiều rau hơn. Theo nhiều tài liệu về văn hóa ẩm thực, canh chua Nam bộ thường được xem là món ăn điển hình cho thuyết ngũ hành trong ẩm thực.
Ẩm thực Việt qua món canh chua – Món canh quốc dân
Canh chua có thể gọi là món canh “quốc dân” vì sự đa dạng về cách nấu và hương vị của từng vùng miền trên đất nước Việt Nam. Lấy đặc điểm chung là vị chua thanh, nhưng mỗi một vùng miền sẽ có những nguyên liệu khác nhau để tạo lên món canh chua đặc sản cho riêng mình. Miền Bắc có vị chua thanh của mẻ, mùi thơm thì là, miền Trung lại có vị chát của khế, vị cay của ớt, mùi thơm của hến, miền Nam thì có vị ngọt đậm hơn một chút, vị chua, ngọt của cá và các nguyên liệu.
Canh chua được xem là món ăn rất bổ dưỡng cho những bữa ăn hàng ngày của gia đình. Bất kể thời tiết nắng nóng hay lạnh, món canh này vẫn luôn mang đến cho người ăn sự hấp dẫn và ngon miệng lạ kỳ. Các gia đình thường nấu món sườn nấu chua, ngao nấu chua, gà nấu lá giang…
Hiếm có món ăn nào hài hoà các vị chua-cay-mặn-ngọt, và ẩm thực Việt Nam chính là sự giao thoa và biến đổi không ngừng. Nhưng cho dù là công thức nào thì việc nêm gia vị chính là bước quan trọng làm nên thành công của canh chua – sự hài hòa của 4 vị chua, cay, mặn, ngọt. Do văn hóa ẩm thực các vùng miền khác nhau nên canh chua và cách tạo vị ở mỗi nơi cũng mang những sắc thái khác nhau. Không cần cầu kỳ phức tạp, ở mỗi miền đất nước, canh chua lại có cách đi vào lòng người rất riêng.
