Nhờ sự ưu đãi của thiên nhiên mà nền văn hóa ẩm thực Nam Bộ vô cùng phong phú và đa dạng. Bởi đây là vùng đất vô cùng màu mỡ, nhiều sản vật đa dạng và phong phú. Một số món ăn làm say đắm lòng người khi nhắc đến văn hóa ẩm thực miền Nam Bộ phải kể đến như lẩu mắm, hủ tiếu, cá lóc nướng trui… Những món ăn tuy bình dị nhưng chứa đựng nhiều giá trị văn hóa và nét chân chất rất riêng như con người nơi đây. Cùng với wcolditz.com tìm hiểu rõ hơn trong bài viết dưới đây nhé!
Văn hóa ẩm thực là gì?
Ẩm thực là từ dùng khái quát nói về việc ăn và uống. Văn hóa ẩm thực bao gồm cả cách chế biến, bày biện. Và cho ta thưởng thức từng món ăn, thức uống, từ đơn giản, đạm bạc đến cầu kỳ mỹ vị. Song, khi nói đến văn hóa ẩm thực ở một vùng/miền nào đó. Thì ta phải nói lên được sự đặc trưng của nơi đấy. Từ đó mình mới có thể hiểu rõ được bản sắc văn hóa của vùng/miền ấy.
Đối với người Việt, ẩm thực không chỉ là nét văn hóa về vật chất. Mà nó còn là văn hóa về tinh thần. Qua ẩm thực người ta có thể hiểu được nét văn hóa thể hiện phẩm giá con người. Nó tạo ra trình độ văn hóa của dân tộc với những đạo lý, phép tắc, phong tục trong cách ăn uống.
Đặc điểm nổi bật về nét văn hóa ẩm thực Nam Bộ
Thiên nhiên ban tặng nguồn thực phẩm phong phú
Nam Bộ được mệnh danh là vựa lúa của đất nước ta. Nó không chỉ cung cấp đủ cho người dân địa phương. Mà nó còn góp phần quan trọng vào xuất khẩu. Với mạng lưới sông ngòi dày đặc. Cùng với những hệ thống sông lớn chảy qua và đường bờ biển dài. Nam Bộ có nguồn thủy hải sản vô cùng phong phú. Tất cả những đặc điểm này của thiên nhiên đã góp phần mang đến cho vùng Nam Bộ một nguồn thực phẩm phong phú đa dạng. Từ đó người dân thỏa sức sáng tạo nên nhiều món ăn ngon.
Từ sự phong phú, dư dật ấy mà trải suốt quá trình khai hoang dựng nghiệp. Món ăn, thức uống hàng ngày của người Nam Bộ. Cho dù trong hoàn cảnh nào có thiếu thốn hoặc đạm bạc. Họ cũng không ngừng khám phá và sáng tạo nhiều phương thức nuôi trồng, đánh bắt. Để họ chế biến vô số miếng ngon một cách có bài bản từ những đặc sản của địa phương.
Món ăn mang đậm phong cách hoang dã, phóng khoáng
Thực phẩm chính là lúa gạo, thủy hải sản, rau quả. Món ăn Nam mang phong cách của vùng sông nước hoang dã và hào sảng. Người dân sống dựa vào thiên nhiên, tận dụng những nguồn thực phẩm của thiên nhiên theo mùa để đưa vào bữa cơm của mình. Món ăn được chế biến từ thực phẩm đến từ thiên nhiên. Đặc biệt, là các loại rau, đọt cây, các loại bông… có thể ăn sống, nấu canh, chấm, ăn lẩu.
Tất cả các món ăn Nam bộ đều mang phong cách của vùng sông nước phương Nam vốn rất hoang dã, hào phóng. Chỉ cần những nguyên liệu đơn sơ, bình dị là có thể tạo nên một phong thái riêng cho các món ăn của vùng đất này.
Vị ngọt đặc trưng khó lẫn của ẩm thực Nam Bộ
Ẩm thực Nam Bộ à sự tổng hòa của văn hóa ăn uống miền Bắc, miền Trung và sự ảnh hưởng của văn hóa Khmer. Các món ăn từ những vùng miền khác khi du nhập vào miền Nam Bộ đã được biến tấu khá nhiều. Với vị mặn, người trong Nam dùng nước mắm nguyên chất, kho quẹt thì kho mặn đến đóng váng muối, vị cay thì dùng loại ớt cay xé lưỡi, ớt trái cay nồng.
Điểm nổi bật trong khẩu vị của người Nam không chỉ có vị ngọt đến ngọt ngây, ngọt gắt của những món chè rưới đẫm nước cốt dừa béo ngậy, mà khi ăn chua họ cũng nêm gia vị chua đến nhăn mặt, còn đắng thì đắng như mật.
Thậm chí món ăn cũng phải nóng đến “vừa thổi vừa ăn”. Sở dĩ ngày trước người miền Nam Bộ có khẩu vị như vậy bởi thời khai khẩn đất hoang họ phải làm lụng vất vả, cuộc sống cực kỳ gian nan, dữ dội. Nay khẩu vị của người Nam đã thay đổi ít nhiều, các món ăn nhạt hơn nhưng vẫn giữ lại những dấu ấn ẩm thực từ thời xưa với những món ăn như mắm kho, lẩu mắm, cá lóc nướng trui, rắn nướng lèo…..
Sự độc đáo trong kết hợp gia vị và nguyên liệu của ẩm thực Nam Bộ
Món ăn của người miền Nam đơn giản, không cầu kỳ như chính con người nơi đây. Các món ăn đa dạng, biến hóa khôn lường với vị ngọt, cay, béo do sử dụng nước dừa. Các món ăn đặc trưng sử dụng ngọt nhiều: bánh (bánh in, bánh men, bánh ít, bánh bò…), chè (chè kiếm, chè chuối), xôi, nem nướng, cháo gà, gà rô ti… đều sử dụng nước dừa hay cốm dừa để tăng vị béo, vị ngọt. Các món đặc trưng đó là: cá lóc nướng trui, gỏi cuốn, bún mắm, hủ tiếu Nam Vang…
Bên cạnh đó, món gỏi và món trộn cũng đặc biệt được ưa thích ở khu vực Nam Bộ. Đây là những món ăn dùng những nguyên liệu sống hoặc chỉ luộc chín rồi trộn với gia vị, sao cho có vị chua chua ngọt ngọt là được. Các món gỏi của Nam Bộ rất phong phú, thường là trộn với tôm, thịt, tai heo. Cụ thể như món gỏi ngó sen tôm thịt, gỏi bưởi, gỏi xoài khô cá lóc, gỏi đu đủ,.. Trong đó, món gỏi bưởi chua chua ngọt ngọt, ăn mãi không ngán là một trong những món ăn độc đáo của vùng đất Nam bộ.
Mỗi tỉnh thành của miền Nam lại có những món gỏi nổi tiếng khác nhau. Bạc Liêu, Cà Mau thì nổi tiếng với món gỏi bồn bồn, bồn bồn là loại cây cỏ mọc hoang dại ở vùng đất trũng, An Giang thì có món gỏi sầu đâu rất độc đáo mà không nơi nào có được, lá, hoa sầu đâu có vị rất đắng được trộn với khô sặc rằn hay cá lóc rưới lên một ít nước mắm me chua ngọt.
