Văn hóa ẩm thực dân tộc Tày với nhiều món ngon hiếm có khó tìm

Ẩm thực của người Tày đa dạng về màu sắc, lẫn mùi vị, bên cạnh đó còn có nhiều đặc trưng nổi bật riêng. Nếu như đã có dịp thưởng thức ẩm thực của người Tày chắc chắn sẽ nhớ hoài không quên, bởi vì mỗi món ăn đều mang mùi vị khác nhau, hơn nữa lại còn thơm ngon và bổ dưỡng. Bài viết sau đây sẽ giúp quý đọc giả tìm hiểu rõ hơn về nét văn hóa ẩm thực của dân tộc Tày đồng thời giới thiệu về một số đặc sản nổi tiếng không thể bỏ lỡ khi nhắc đến.

Đôi nét về văn hóa ẩm thực của người dân tộc Tày

Trước hết phải nói về khẩu vị đặc biệt ưa thích của người Tày đó là vị chua. Người Tày xưa có câu : “ Ngô mí hăn pì Ngô lôộm , Tày mí hăn thôổm Tày hai “. Nghĩa là người Trung quốc không thấy mỡ thì ngã, người Tày không thấy chua thì chết. Điểm lại các món ăn của người Tày chủ yếu là vị chua đặc trưng. Như trám, khế, sấu, măng chua, thấm lầm, tai chua , mẻ , dưa cải, thịt lợn làm mắm chua.

Văn hóa ẩm thực của người dân tộc Tày đa dạng về màu sắc và mùi vị
Văn hóa ẩm thực của người dân tộc Tày đa dạng về màu sắc và mùi vị

Đặc biệt cá chép ( nuôi ở ruộng lúa ) làm mắm chua gọi là ( Pia bẳm nà ) là món ăn ngon nổi tiếng của người Tày. Măng chua dùng để sào thịt trâu, bò hoặc nấu canh thịt gà, cá. Trám trắng, sấu, tai chua, lá thấm lầm để nấu thịt gà nấu cá hay kho cá. Dùng khế dùng để nấu canh hay nộm thịt bò, dê. Còn mẻ dùng làm nước chấm măng vầu nướng, rau sống hoặc nấu cá, kiệu muối dưa ,dọc mon muối chua.

Cũng như các dân tộc khác người Tày ăn cơm hàng ngày, bữa phụ buổi sáng, hai bữa chính là trưa và chiều. Nhưng đặc biệt là ngày xưa người Tày hầu như chỉ ăn sôi nếp ít khi ăn cơm tẻ ( Giống người Lào ). Sáng sớm hàng ngày mỗi nhà đồ một chõ xôi bỏ vào cái Vàng treo lên móc ở gian bếp để ăn cả ngày. Người Tày truyền thống không uống rượu cần, không uống bia, không uống cà phê, côca, hay nước hoa quả .

Một số đặc sản nổi tiếng gây thương nhớ của người Tày

Bánh gio là món ngon được nhiều người yêu thích

Bánh gio là món ăn không thể thiếu trong bộ sưu tập ẩm thực dân tộc Tày. Người Tày chế biến loại bánh này bằng cách đốt một số loại thân cây. Chẳng hạn nhưcây sấu, cây tầm gửi,… Rồi lấy gio để chắt lấy nước gio. Sau đấy họ sử dụng loại gạo nếp có hạt to tròn ngâm một đêm nội địa gio. Sáng hôm sau đổ ra hong cho ráo nước rồi gói bằng lá dong. Có nhiều nơi gói bằng lá chuối. Bánh được đun lên xong phơi khô cho ráo nước thì có thể dùng ngay. Bánh gio có vị thanh mát, dịu ngọt của gạo nếp hòa quyện với hương lá dong. Đây là món ăn mà từ người già đến trẻ nhỏ đều khó lòng mà cưỡng nổi.

Bánh chuối đặc biệt của người Tày Cao Bằng

Cho dù bánh chuối là món ăn phổ biến mà chúng ta có thể bắt gặp ở nhiều nơi. Tuy vậy, bánh chuối của người Tày ở Cao Bằng lại có một hương vị rất đáng chú ý. Đây xứng đáng trở thành món ăn đặc sản trong danh sách ẩm thực dân tộc Tày. Nhân bánh chuối có đỗ, lạc, đường còn lại các phụ gia đều làm từ chuối. Đây là món ăn có vị chua chua lại ngọt ngọt, phù hợp với khẩu vị của mọi lứa tuổi. Bánh chuối là món ăn được ưa dùng trong các dịp rằm hay tết quan trọng là rằm tháng giêng và rằm tháng 7.

Bánh chuối đặc biệt của người Tày Cao Bằng
Bánh chuối đặc biệt của người Tày Cao Bằng

Để làm được một chiếc bánh chuối thơm ngon, duy trì được hương vị nguyên vẹn của chuối, người làm bánh phải chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu quan trọng. Lá gói bánh là lá chuối trong vườn, gạo nếp ngon. Nhân bánh (đậu xanh hoặc lạc vừng) và một tí đường phên để hương vị bánh chuối thêm đậm đà.

Quả chuối chín, đem bóc vỏ, phơi nắng cho khô. Sau đó cho vào nồi hấp và mang ra phơi từ 2 đến 3 nắng. Đặc biệt, nếu muốn có bánh thơm, ngọt, nguyên liệu phải là chuối tiêu. Muốn bánh có độ dai dẻo, sắc màu sáng thì chọn chuối goòng, chuối lá… Tùy theo sở thích, do thế mà trong những dịp rằm tháng Giêng, tết Đoan ngọ hay rằm tháng Bảy thì bánh chuối cũng nhiều loại, đa dạng chẳng kém gì các đồ dâng cúng tế khác.

Xôi ngũ sắc thơm ngon, đẹp mắt

Xôi ngũ sắc được tạo bởi từ 5 loại xôi với 5 màu không giống nhau tượng trưng cho ngũ hành. Bao gồm trắng, xanh,đen, đỏ, vàng tương ứng với kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Để làm nên 5 sắc màu này cho món xôi, người Tày sử dụng các nguyên liệu tự nhiên để tạo màu.

Xôi vàng được tạo màu từ 2-3 củ nghệ tươi mài nhỏ. Phần xôi có màu xanh được làm từ các loại lá cây. Như lá gừng, vỏ bưởi, vỏ măng đắng, lá cơm,… Phần xôi màu đen lại được làm từ lá sau sau đem giã nhỏ rồi trộn với nước. Tiếp đến là màu đỏ, để có được màu này, người ta dùng lá cây đỏ đen đem giã nhỏ.

Cuối cùng là máu trắng, đến đây bạn chỉ cần nấu xôi trắng dễ dàng mà thôi. Khi đã nấu đủ 5 loại xôi, người ta xếp vào khuôn sao cho 5 món xôi cùng được đặt trên một chiếc đĩa. Xôi ngũ sắc có vị thơm ngon đặc trưng của ẩm thực dân tộc Tày. Ngoài ra, các kiểu lá cây rừng để nấu xôi ngũ sắc còn được đánh giá là có thể chữa một vài bệnh ảnh hưởng đến đường ruột.

Cơm lam – Đặc sản không thể bỏ lỡ

Cơm lam là món ăn được làm từ gạo nếp. Gạo sau khi ngâm được cho vào trong ống tre, giang, hoặc nứa cùng với nhân lạc kèm theo một chút thịt nửa nạc nửa mỡ. Tiếp đó người ta đổ nước rồi đậy nắp để đem nướng trên bếp. Chờ một thời gian đủ chin thì bắt ra chờ cho cơm nguồi rồi thưởng thức. Mùi thơm của hương dừa, vị ngọt dẻo của cơm nếp, vị béo ngậy của lạc và thịt trong món cơm lam này chắc chắn sẽ khiến bạn mong muốn thưởng thêm nhiều hơn nữa.

Cơm lam - Đặc sản không thể bỏ lỡ 
Cơm lam là đặc sản không thể bỏ lỡ của người Tày

Cơm lam là món ăn nguội. Khi ăn tước lớp vỏ ngoài để được phần cơm có một lớp màng tre bao quanh có mùi vị thơm, dẻo. Loại cơm này thường làm để ăn chơi, quà biếu. Thời điểm làm cơm lam ngon nhất là sau khi thu hoạch lúa mới, hạt lúa còn thơm mùi sữa, mùi rạ…

Thịt trâu khô tẩm gia vị

Thịt trâu sau khi đã được mổ, người ta đem từng tảng thịt to đi chế biến cho chín rồi tẩm gia vị để ăn. Món ăn này có thể để lâu ăn dần. Trong những lần ăn sau, người ta thường chế biến thịt trâu với lá cải hoặc tỏi tây để làm món canh rau cải và món thịt trâu khô xào tỏi. Món ăn này có một vị rất đặc trưng đấy là vị cay, thơm từ các kiểu rau quả hòa quyện với bùi ngậy của thịt trâu. Có thể nói đây chính là một trong những đặc trưng không thể thiếu khi đề cập ẩm thực dân tộc Tày.

Truy cập Văn hóa Việt Nam để tìm hiểu thêm nhiều thông tin liên quan khác.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

+ 75 = 80